Mevlana 30 Eylül 1207 tarihinde bugün Afganistan sınırları içerisinde yer alan, Horasan’ın Belh yöresindeki Vahş kasabasında doğmuştur. Babası Hüseyin Hatibi oğlu Muhammed Bahaeddin Veled, annesi Belh emiri Rükneddin’in kızı Mümine Hatun’dur. Babası “Sultan-ül Ulema” yani Alimlerin Sultanı unvanı ile tanınmıştır. Babaannesi ise Harezmşahlar hanedanından Türk prensesi Melike-i Cihan Emetullah Sultan’dır. Mevla-na, efendi-miz demektir. Asıl ismi Muhammed, lakabı ise Celaleddin’dir. Şeyh Sadreddin Konevi’nin, bir gün sohbetleri esnasında Mevlana diye hitap etmesi üzerine bu unvanla anılmaya başlanmıştır.